Echo serca – co to takiego?

To potoczna nazwa popularnego badania kardiologicznego obrazującego pracę serca (mięśnia, zastawek, naczyń wchodzących i wychodzących z serca, przepływów krwi). Jest to badanie diagnostyczne znane również jako echokardiogram, echokardiografia serca lub ultrasonokardiografia. Tzw. echo serca to typowe badanie dopplerowskie serca w skrócie – usg serca (ultrasonografia) . Jak każde badanie usg, echo serca wykonuje się za pomocą specjalistycznego aparatu wykorzystującego tzw. efekt dopplera.

Badanie ultrasonograficzne serca można przeprowadzić w gabinecie lekarza – w tym przypadku lekarza specjalisty kardiologa. Ważne jest, aby badanie przeprowadzał lekarz kardiolog o dużym doświadczeniu nie tylko klinicznym, ale także posiadający umiejętność prawidłowego odczytu i interpretacji uzyskanego obrazu usg serca.

Jak się przygotować do badania?

Echo serca przezklatkowe (klasyczne) jest badaniem nieinwazyjnym. Metoda dopplerowskiego obrazowania za pomocą ultradźwięków ma szerokie stosowanie w wielu dziedzinach medycyny (np.: ginekologia, gastrologia, chirurgia naczyniowa). Usg serca jest badaniem w pełni bezpiecznym – można je przeprowadzać wielokrotnie tego samego dnia. Kardiolog, chcąc przeprowadzić badanie przez klatkę piersiową, nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania.

Co powiedzieć lekarzowi?

Lekarz kardiolog przeprowadzający badanie (oprócz celu badania, o którym powinien poinformować lekarz prowadzący) powinien znać wiek pacjenta, wzrost i masę ciała. Należy podać lekarzowi listę przyjmowanych leków, poinformować o przebytych chorobach i zabiegach chirurgicznych oraz dostarczyć poprzednie wyniki badań usg serca, jeśli było robione. W trakcie badania lekarz przeprowadzi wywiad, w którym może zapytać o styl życia, nawyki żywieniowe, nałogi, wykonywaną pracę.

Jak przebiega badanie?

Podczas badania klasyczną metodą pacjent z odsłoniętą klatką piersiową pozostaje w pozycji leżącej na plecach lub na boku. Badanie odbywa się za pomocą głowicy, którą lekarz przykłada lekko dociskając i przesuwa po klatce piersiowej pacjenta w okolicach serca w celu uzyskania obrazu na monitorze aparatu usg. Głowicę smaruje się specjalnym bezbarwnym żelem, ułatwiającym przebieg fal. W przebiegu badania pacjent nie odczuwa bólu, ale nieznaczne dociskanie głowicy do ciała może wywołać uczucie pewnego dyskomfortu. Zależnie od budowy anatomicznej pacjenta oraz jego stanu zdrowia, badanie metodą klasyczną trwa od 15 do 45 minut.

Echo serca – tylko klasyczne?

Nie. Oprócz klasycznego badania przez klatkę piersiową (echo serca przezklatkowe), które przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych, istnieją inne techniki ultrasonografii serca. W warunkach klinicznych z wyboru przeprowadza się usg serca techniką badania przezprzełykowego (niekiedy także przezżołądkowo). Ocenia się wówczas serce badanego, wprowadzając gastroskop (specjalistyczny, bardzo elastyczny cienki przewód) wraz z głowicą ultrasonograficzną do przełyku pacjenta. W innych koniecznych przypadkach badanie to może być wykonywane z kontrastem (po odpowiednim przygotowaniu pacjenta dożylnie podawany jest środek kontrastujący). Echo przezprzełykowe oraz echo z podaniem kontrastu – wykonywane są w warunkach klinicznych z udziałem personelu medycznego (pielęgniarka) oraz z dostępnym sprzętem reanimacyjnym. Takie zabezpieczenia są także wymagane przy badaniu usg serca z obciążeniem (echo serca wysiłkowe).

echo serca

Kiedy badanie jest stosowane?

Badanie echo serca zaleca lekarz prowadzący. Pozwala ono ocenić morfologię serca (jego obraz anatomiczny) oraz pracę serca. Dlatego badanie echo serca stosuje się w profilaktyce, we wczesnej diagnostyce oraz w późniejszym monitorowaniu przebiegu wielu chorób sercowo-naczyniowych, w tym m.in.: u chorych po zawale serca, przypadku wad wrodzonych i nabytych, w niewydolności serca, w kardiomiopatii, w nadciśnieniu tętniczym, nadciśnieniu płucnym. Pomaga wykryć powikłania choroby wieńcowej. Stosuje się w chorobach nowotworowych.

Dlaczego jest takie ważne?

Zdarza się, że pacjent ma poczucie zdrowia, nie odczuwa żadnych dolegliwości i dopiero echo serca pokazuje, że serce jest bardzo chore. Warto o tym pamiętać i robić okresowe kardiologiczne badania kontrolne. Nie powinniśmy zapominać o starej zasadzie, iż chorobom lepiej zapobiegać niż je leczyć.